مراحل انجام یک تحقیق دانش آموزی
برای اینکه یک تحقیق خوب و با کیفیت دانش آموزی داشته باشید، باید مراحلی را قدم به قدم انجام دهید. همچنین تیم فریلنسری دانش یاب آتیه در کنار شما می باشد تا به هدف اصلی خود برسید.
انتخاب موضوع خوب و متناسب با رشته ی تحصیلی
موضوع باید ساده ، کوتاه ، روان و جزئی نه کلی ، به روز و جدید باشد و چند پهلو نباشد ، و قابل تحقیق و با منابع کافی موجود باشد .
تهیه جلد
طلق با شیرازه و یا روکش مقوایی ( صحافی شده و رونویس ) یا فنر بندی شده باشد.
عنوان تحقیق
یعنی موضوع ، نام محقق ؛ شماره پرسنلی یا دانش آموزی ، معلم یا استاد راهنما ، نام مدرسه ، مدرک تحصیلی و رشته ، تاریخ و شهرستان . اگر صحافی است روی جلد صحافی باشد ( زرکوب ) و اگر طلق شفاف است روی کاغذ بعد از طلق قرار گیرد .
نام خدا
در این قسمت انواع مختلف آن را میتوانید جستجو کرده و به زیبا ترین شکل ممکن وارد نمایید.
موضوع مقاله یا تحقیق در یک صفحه ( همانند جلد ، اما در یک کاغذ سفید )
موضوع مقاله خود را در یک صفحه و طبق چارت اعلامی کنفرانس یا مقصد تحقیق خود وارد نمایید.
صفحه ی تقدیم
به پدر ، مادر ، ائمه معصومین ، شهدا ، اساتید ، مدیر و معلم و …
تشکر و قدردانی
از همه کسانی که در اجرای آن به شما کمک کردند.
پیش گفتار
یک صفحه اشاره کلی به ضرورت و اهمیت انجام کار تحقیق و انگیزه انتخاب موضوع.
چکیده ی تحقیق
همان خلاصه ی تحقیق است ، معمولاَ در یک یا دوصفحه شامل موضوع تحقیق ، روش جمع آوری اطلاعات ، اهمیت کار ، مختصری از یافته های مهم تحقیق « متن»، هدف تحقیق و نتایج حاصله از تحقیق ، تعریف واژه های کلیدی ، پیشنهادات و محدودیت های تحقیق بیان می شود .
فهرست مطالب
۱- کلی ( فصل ) ۲- جزئی ( تیتر ) + فهرست ضمائم : جدول، عکس ، نقشه ، پوستر
عناصر ( اجزای ) متن
فصل اول:
- مقدمه : شامل تکرار موضوع تحقیق ، تعریف موضوع ، ارائه روش تحقیق ( کتابخانه ای ، میدانی و آماری یا مشاهده و مصاحبه و…) و بیان مسئله یا سؤال یا سؤالات تحقیق
- هدف و انگیزه تحقیق : چه هدف و چه انگیزه ای شما را در انجام تحقیق واداشت ( یک صفحه )
- اهمیت و ضرورت تحقیق : ( یک صفحه )
- اهداف کلی تحقیق : در یک یا دو پاراگراف نوشته شود .
- تعاریف واژه های کلیدی : هر واژه یا اصطلاحی که در متن است و منابع استفاده شده ، در پاورقی نوشته شود .
فصل دوم:
پیشینه یا ادبیات تحقیق :
دیگران مقالات یا مطالبی را ارائه کرده اند ، خلاصه آن در یک صفحه بنویسید با مشخصات نویسنده یا معرفی کتاب ها در این راستا یا مجلات و روزنامه ها .
فصل سوم:
روش اجرای تحقیق : شامل
الف – مقدمه ب- روش اجرای تحقیق ج – جامعه آماری د- نمونه ی آماری ه – ابزار تحقیق و – شیوه تجزیه و تحلیل آماری .
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل آماری : ( یافته های آماری ) و تحقیق . چنانچه از روش های کتابخانه ای استفاده می شود : متن های مهم ، واژه ها و لغات شکل پانویس در پایین صفحه داشته باشد به همراه آدرس دقیق نام نویسنده ، نام کتاب ، جلد ، صفحه ، سال انتشار . متن ها پاراگراف بندی شده باشد و در هر صفحه چند پاراگراف باشد . در هر پاراگراف : رسم الخط و نشانه گذاری انجام شود
فصل پنجم:
پیشنهادات : در قالب موضوع و اظهار نظر و بیان محدودیت ها و مشکلات و راه حل ها
خلاصه مراحل انجام کار و نتیجه گیری
در این بخش، یک خلاصه ای از مراحل صورت گرفته را بهمراه نتایج آن نوشته میگردد.
فهرست منابع:
کتاب ها : ( نویسنده ( نام خانوادگی – نام) ، نام کتاب ، محل انتشار ، سال ، ناشر و …) و سایت های اینترنتی : آدرس کامل سایت به همراه صفحات مربوطه که به طور کامل در انتهای صفحه یا در محل سرچ دیده می شود . و مجلات و روزنامه ها با ذکر نام و شماره و صفحه و سال و …
ضمائم:
شامل عکس ، پوستر ، نقشه ، نمونه فیش ، جدول ، پرسشنامه و …
فونت تایپ کامپیوتری : تیتر ۱۶ برای عنوان ها و لوتوس ۱۴ برای متن پیشنهاد می شود .
انشا الله با انجام کامل مراحل یک تحقیق جامع و کامل در کسب امتیازات کامل و لازم و رتبه های مناسب در مسابقات مقاله و تحقیق شاهد شکوفایی و اعتلای فرهنگ تحقیقاتی منطقه باشیم و بتوانیم افرادی که در این زمینه فعالیت دارند را از افرادی که با رونویسی و کپی برداری از آثار دیگران هستند را شناسایی و تفکیک و جدا سازیم و اقدامات قانونی برای آنان انجام دهیم .
مراحل انجام یک تحقیق علمی:
اهمیت بنیادی روش شناسی آماری وقتی به بهترین وجه درک می شود که، در پرتو فرآیند عمومی کسب آگاهی، که گاهی روش علمی نامیده می شود، به آن بنگریم.
هرچند پژوهش علمی دارای ساختمان بندی دقیقی نیست ولی می توان آن را چنین توصیف کرد که فرآیندی است از بدل مساعی، به این منظور که قواعد پنهان در پدیده ای را که به صورت دنیای مغشوشی به نظر می رسد، کشف کند.
خصوصیات فرآیندهای کسب آگاهی به اندازه انواع زمینه های تحقیق، گوناگون هستند، بعضی از مراحل اساسی که هستة اصلی اکثر تحقیقات علمی را تشکیل می دهند، فهرست وار در زیر ذکر می گردند.
۱-مشخص کردن هدف
۲- جمع آوری اطلاعات
نحوه جمع آوری اطلاعات
میزان جمع آوری اطلاعات
۳- تجزیه و تحلیل داده ها در محل
تلخیص و توصیف ویژگیهای برجسته داده ها
کسب اطلاعات با انجام محاسبات و ارزیابی ملزومات تازه
۴-بیان یافته ها در محل
هر گاه دانش فعلی دربارة موضوع مورد نظر کافی نباشد، روشهای تحقیق برای افزایش آگاهی از موضوع مورد توجه قرار می گیرند.
مشخص کردن هدف :
امر تحقیق ممکن است بیشتر معطوف به هدفهای مشخصی باشد. از قبیل اثبات یک نظریة جدید یا بررسی دقیق نظریة موجود، از این لحاظ که تا چه میزانی نتایج منطقی حاصل از آن به وسیلة یافته های واقعی تأیید می شود.
در بعضی موارد ممکن است هدف تحقیق فقط این باشد که پایه ای برای اطلاعات به دست آید که به طور دقیق منعکس کنندة وضع جاری امور باشد. مثلاً، می توان ارقام مربوط به مقادیر پولی را که دانشجویان بابت مسکن می پردازند، برای مطالعة این قسمت از مخارج دانشجویان گردآوری کرد و در بعضی دیگر از موارد، هدف تحقیق ممکن است بسیار جامع تر باشد و نه تنها شامل کسب ادراکی از عوامل عمل کننده در محیط، بلکه همچنین شامل تعیین امکانات کاربرد آنها در کنترل یا اصلاح بعضی جوانب یک پدیده باشد.
مثالی از این گونه اهداف عبارتست از کسب اطلاع از جنبة شیمیایی ضایعات یک کارخانه، برای تصفیة آب رودخانه ای که در کنار کارخانه واقع است و آغشته به این ضایعات است.
جمع آوری داده ها :
در هر تحقیقی، تهیة اطلاعات واقعی با توجه به منظوری که از تحقیق داریم، اهمیت اساسی دارد. فرآیند گردآوری اطلاعات، ممکن است فعالیتهای بسیار متنوعی از قبیل آزمایشهای پیچیده در شرایط کنترل شده، بررسی های اجتماعی، اقتصادی، نظرخواهی، یا حتی بررسی تاریخی را در بر گیرد. امروزه که وسایل نگهداری اطلاعات بسیار پیشرفت کرده و مکانیزه شده است، زیاد شدن کمیت مشاهدات، واقعیتی در زندگی است.
اطلاعات، نوعاً به صورت داده هایی جمع آوری می شوند که اندازه های عددی بعضی از مشخصه ها یا شرحی از صفات کیفی افراد یا عناصر تحت مطالعه، و یا هر دو هستند.
تجزیه و تحلیل داده ها:
داده ها که به وسیله ی روشهای مناسب آزمایش یا مشاهده گردآوری می شوند، به عنوان منبع اساسی برای کسب معلومات جدید دربارة پدیده مورد مطالعه، به کار می روند.
بعد از جمع آوری داده ها، لازم است که مجموعة داده ها را بررسی نموده و اطلاعات مربوط به موضوعاتی را که در مرحلة مشخص کردن هدفها مطرح می شوند، استخراج کنیم. تجزیه و تحلیل دقیق داده ها، برای بررسی معلومات حاصلة جدید و تعیین نقاط ضعف و قوت آن، ضروری است.
بیان یافته ها :
مفاد اطلاعاتی که از داده ها حاصل می شوند، با توجه به هدفهایی که در مرحله ی اولیه ی تحقیق مشخص شده اند، مورد بررسی قرار می گیرند.
تحلیل داده ها برای پاسخگویی به سؤالاتی از این قبیل طرح ریزی می شود ، ” از شواهدی که به وسیلة این داده ها فراهم می آید، چه نکات کلی دربارة پدیدة تحت مطالعه می توان استخراج کرد؟” ”آیا حدس یا نظریة موجود با داده ها در تناقض است؟” ، ” آیا داده ها نظریه ی جدیدی را برای توضیح پدیده ی تحت مطالعه القا می کنند؟” نتایج تجزیه و تحلیل داده ها برای جوابگویی به این سؤالات، و نیز سنجش میزان عدم قطعیتی که در جوابها وجود دارد، به کار گرفته می شوند و آگاهی حاصل غالباً به صورت ارائه اصلاحاتی در نظریة موجود بیان می شود که این خود، ممکن است مستلزم بررسی بیشتری از طریق گردآوری و تجزیه و تحلیل واقعیات باشد.
بنابر ماهیت اساسی کسب اطلاع، نوعاً تکرار این دور به شکلهای مختلف است. بندرت ممکن است که حقیقتی در یک یا چند بار تکرار این دور پنهان بماند و تغییر شرایط در بسیاری از زمینه ها ایجاب می کند که فرآیند تکرار، تداومی بی انتها داشته باشد.
شیوه نگارش مقالات علمی
با آنکه مقاله های علمی انواع مختلفی دارد اما اصول کلی تدوین این نوع مقالات بسیار شبیه به یکدیگر است .آنچه در ذیل می آید قالب و فرم کلی یک مقاله پژوهشی است که برای ارائه به مجلات علمی ـ پژوهشی یا علمی ـ ترویجی یا همایش ها و سمینارهای علمی باید از جانب پژوهشگران رعایت شود.
بخش های اساسی یک مقاله علمی به ترتیب عبارتند از :
عنوان ،اسامی نویسندگان ،چکیده، مقدمه،پیشینه تحقیق، روش تحقیق، نتایج، بحث و نتیجه گیری و منابع . که در ذیل به توضیح مختصر هریک از آنها پرداخته شده است .
عنوان
عنوان مقاله باید متناسب با موضوع، اهداف و نتایج پژوهش باشد و بتواند موضوع پژوهش را به طور خلاصه برای خواننده ارائه کند.شامل کلمات یا عبارات اضافه نباشد و حتی المقدور از یک سطر بیشتر نباشد و تا حد امکان جامع و مانع باشد.
اسامی نویسندگان
اسامی نویسندگان معمولاً در زیر عنوان مقاله درج می شود .در کشور ما مرسوم است که عنوان دانشگاهی با رتبه علمی نویسنده به صورت زیرنویس نوشته شود.
چکیده
عصاره مقاله پژوهشی است که با خواندن آن اطلاعات اساسی در خصوص پژوهش به خواننده منتقل می شود .معمولاً بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ کلمه است (از نیم تا یک صفحه). در چکیده ابتدا موضوع و یا هدف پژوهش در حداکثر دوسطر توضیح داده می شود.آنگاه روش پژوهش که شامل جامعه، نمونه،روش اجرا، زمان و مکان اجرای پژوهش و ابزار جمع آوری داده ها است مجموعا در حداکثر سه تا چهار سطر توضیح داده می شود و آنگاه شرح تحلیل یا نتایج کلی پژوهش در دو تا سه سطر انجام می گیرد.
مقدمه
نکات اصلی و کلیدی که باید در مقدمه یک مقاله پژوهشی مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از موضوع یا مساله پژوهش ، پیشینه پژوهش وهدف از انجام پژوهش که باید به صورت ساده و روشن ارائه شوند در واقع نویسنده باید در مقدمه به موارد ذیل به صورت شفاف بپردازد.
۱- هدف از انجام پژوهش ۲- تعریف دقیق اصطلاحات و مفاهیم بکار رفته در پژوهش ۳- پیشنه پژوهش ( شامل مبانی نظری و تحقیقات انجام شده قبلی در زمینه پژوهش که در آن نقاط قوت و یا احیاناً ضعف این پژوهش ها تحلیل شود و چگونگی ارتباط آنها با تحقیق حاضر مشخص گردد و تفاوت تحقیق حاضر با آنها تبیین شود) ۴- سوالات یا فرضیاتی که تحقیق در پی پاسخ گویی به آنها است
روش
این قسمت از یک مقاله پژوهشی شامل توضیح در مورد نوع تحقیق (هم از جهت هدف در نظر گرفته شده برای پژوهش و هم از نظر روش انجام پژوهش)، جامعه و نمونه و روش نمونه گیری، ابزار تحقیق و روشن نمودن میزان روایی و پایایی ابزار و توضیح در خصوص چگونگی مراحل انجام پژوهش است.
نتایج تحقیق
در این بخش نویسنده باید موارد ذیل را به صورت دقیق و خلاصه تبیین کند
۱- یافته های حاصل از پژوهش ۲- بیان یافته ها به شیوه ای دقیق و روشن ۳- تحلیل این نکته که آیا نتایج بدست آمده پاسخگوی سوالات یا فرضیات تحقیق هست یا خیر ۴- مشخص نمودن یافته های مهم حاصل از این پژوهش
بحث و نتیجه گیری
در تدوین این بخش از مقاله باید به مباحث زیر به صورت دقیق و خلاصه پرداخته شود.
۱- ذکر اهداف انجام پژوهش ۲- تبیین میزان ارتباط یافته های حاصل از پژوهش با اهداف در نظر گرفته شده از انجام پژوهش ۳- تعمیم پذیری یافته های پژوهش ۴- مقایسه یافته های پژوهش با پژوهش های قبلی و ذکر دلایل احتمالی برای توافق یا عدم توافق بین نتایج ۵- محدودیت های پژوهش ۶ – پیشنهاد برای پژوهش های آینده در این خصوص و بالاخره ۶ – نتیجه نهایی که از پژوهش حاصل شده است.
منابع
در هر پژوهشی به منظور تبیین موضوع پژوهش در هریک از قسمتهای پژوهش از جمله در مقدمه ، پیشینه نظری ، نوع پژوهش و ابزار پژوهش و روایی و پایایی ابزار ، نظرات و یافته های پژوهشی سایر پژوهشگران نیز به عنوان شاهدی بر مدعا آورده می شود .که در این حالت می بایست نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان و تاریخ انتشار اثر اعم از کتاب ،مقاله و یا پایان نامه در پرانتز و بلافاصله بعد از مطلب استفاده شده آورده شود .در واقع یکی از ملاک های ارزشیابی یک مقاله علمی چگونگی استفاده از منابع دسته اول و به روز است .هر چه غنای علمی منابع استفاده شده در مقاله بیشتر و بهتر باشد مقاله از استحکام علمی بیشتری برخوردار است . هنگامی که نام نویسنده و تاریخ انتشار اثری در پرانتز ذکر می شود باید در بخش پایانی مقاله ، فهرست منابع به ترتیب حروف الفبا ارائه شود در صورتی که از یک نویسنده چندین اثر در یک مقاله مورد استفاده قرار بگیرد برای شناسایی منبع باید از شماره های ۱و۲و… یا حروف الفبا الف،ب،… استفاده شود . نحوه نگارش منبع در مقالات معمولاًً مشابه است در ذیل چگونگی این نگارش برای مقالات، کتابها، کتابهای ترجمه شده ،پایان نامه ها و مقالات ارائه شده در کنفرانسها آورده شده است .
نحوه نگارش مقاله ها در فهرست منابع
نام خانوادگی،نام و یا حرف اول نام (سال انتشار مقاله)، عنوان مقاله، نام مجله ،شماره مجله، صفحه شروع و پایان مقاله
طباطبایی، فرزانه (۱۳۸۵)، آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان مدارس شهر تهران، دانشور رفتار۲۱، صص۵۴-۴۳
اگر مقاله بیش از یک نویسنده داشته باشد.
رهنما، اکبر و طباطبایی، فرزانه و علیین ،حمید(۱۳۸۵) ، آسیب شناسی تربیت دینی دانش آموزان مدارس شهر تهران، دانشور رفتار۲۱، صص۵۴-۴۳
نحوه نگارش منبع کتاب
نام خانوادگی ،نام یا حرف اول نام (سال انتشار کتاب )، عنوان کتاب ، نام شهر محل انتشار ، نام موسسه انتشاراتی
دلاور،علی (۱۳۸۲)، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی (ویرایش سوم)، تهران ، نشر ویرایش
اگر کتاب بیش از یک نویسنده داشته باشد به ترتیبی که در مورد مقاله نیز گفته شد عمل می شود
نحوه نگارش منبع کتاب ترجمه شده در فهرست منابع
نام خانوادگی (مولف)، نام یا حرف اول نام ،(سال چاپ کتاب به زبان فارسی)، نام کتاب ، نام مترجم ،نام انتشاراتی، نام شهر
شیولسون، ریچارد(۱۳۷۱)، استدلال آماری در علوم رفتاری، ترجمه علیرضا کیامنش ،جلد دوم ،چاپ دوم، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران
نحوه نگارش منبع پایان نامه در فهرست منابع
نام خانوادگی،نام،(سال دفاع از پایان نامه)، عنوان پایان نامه، مقطع دفاع ، نام دانشگاه ،نام شهر
علیین ،حمید (۱۳۸۵)، تربیت سیاسی از دیدگاه امام علی علیه السلام ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شاهد، تهران.
نحوه نگارش منبع مقالات ارائه شده در کنفرانسها یا کنگره ها
نام خانوادگی ، نام (سال برگزاری کنفرانس ) موضوع مقاله در اولین یا چندمین کنفرانس ، شهر و کشور محل برگزرای کنفرانس
طباطبایی،فرزانه (۱۳۸۵) ، تربیت از دیدگاه امام سجاد علیه السلام با تاکید بر ادعیه صحیفه سجادیه ،دومین جشنواره صحیفه سجادیه دانشگاهیان کشور ، تهران ، ایران.
نحوه نگارش منبع گرفته شده از شبکه اینترنت
نام خانوادگی نویسنده ، نام ،موضوع مقاله ، تاریخ گرفتن از شبکه ، آدرس سایت.
منابع قابل استناد
منابعی که در تنظیم یک مقاله پژوهشی می توان به آنها استناد و از آنها استفاده نمود به ترتیب اولویت به شرح ذیل هستند.
۱- کتابهای منتشر شده در زمینه پژوهش مورد نظر : هرچه کتابها بروزتر و از منابع دانشگاهی و تحقیقاتی شناخته شده تر باشد و از وزن علمی بالاتری برخوردار باشد در پژوهش با اطمینان بیشتری می توان از آنها استفاده نمود .
۲- مقالات علمی منتشر شده در مجلات علمی ـ پژوهشی و علمی ـ ترویجی
۳- پایان نامه ها ی دکتری و کارشناسی ارشد دانشجویان دانشگاه ها
۴- مقالات منتشر شده در همایشها و کنفرانسهای علمی معتبر
۵- سایت های علمی شبکه اینترنت
لازم به ذکر است که معمولا” مطالب منتشر شده در روزنامه ها و نشریات غیر علمی و غیر تخصصی قابل استناد و یا استفاده در یک پژوهش علمی و یا تنظیم یک مقاله پژوهشی نیستند.
